Skip to main content

Web Content Display Web Content Display

Parler flou – le rôle des marqueurs d’approximation dans la littérature fantastique du XIXe siècle

Małgorzata Niziołek

Université de la Commission de l’Education Nationale (UKEN), Cracovie

malgorzata.niziolek@uken.krakow.pl

Parler flou – le rôle des marqueurs d’approximation dans la littérature fantastique du XIXe siècle

Notre objectif est d’examiner des liens possibles entre l’emploi des marqueurs d’approximation et le genre fantastique. Notre corpus est construit de textes fantastiques français du XIXe siècle (Guy de Maupassant, Villiers de L’Isle-Adam, Théophile Gautier et Prospère Mérimée). Le fantastique se caractérise par l'irruption du surnaturel dans le monde réel, ce qui crée un sentiment d'incertitude et de mystère.

L'approximation linguistique se réfère à l'utilisation délibérée de langage qui n'est pas précis ou exact, mais qui est plutôt vague, indéterminé ou ambigu. Cela peut se produire pour diverses raisons : créer une atmosphère de mystère, laisser place à l'interprétation du lecteur, ou exprimer une idée de manière suggestive plutôt que directe. L'approximation linguistique peut prendre différentes formes et elle est susceptible de se faire au moyen de marqueurs diversifiés (mots simples, locutions, tournures diverses). Il existe plusieurs types d’approximation (quantitative, spatio-temporelle, discursive) aux caractéristiques formelles et sémantiques spécifiques. La manipulation de la granularité référentielle, possible grâce au phénomène de l’approximation, permet de gérer le degré de saillance des objets ce qui contribue à la dynamique des représentations en laissant certains objets en retrait. Nous visons à identifier et à recenser les exposants qui dénotent une approximation pour ensuite montrer que l'approximation linguistique est une stratégie expressive qui permet de jouer avec la précision et la clarté du langage pour atteindre divers objectifs communicationnels ou artistiques et de créer des effets discursifs particuliers (générer une ambiguïté délibérée quant à l'identité, à la signification ou à la réalité des éléments présentés).

L’analyse que nous proposons s’inscrit dans le cadre des recherches visant à décrire des exposants linguistiques du flou référentiel dans des nouvelles fantastiques en français du XIXe siècle.

Nous adapterons une démarche corpus-based de type hypothético-déductif. Notre analyse de contenu ne s’intéresse pas uniquement aux occurrences statistiques des marqueurs d’approximation, mais surtout aux réseaux de sens qui se tissent dans et par le discours et qui peuvent permettre de découvrir des contextes et emplois spécifiques au genre traité.

Quelques références bibliographiques

Adler S., Asnes, M. (2014). Quantification approximative et quantification floue: essai de précision. In Bat-Zeev H.,Adler S & Asnes M. (éds), Précis et imprécis: Etude sur l'approximation et la précision, Paris: Champion, 25-42.

Kennedy, Ch. (2011). Vagueness and Comparison. In P. Egre, N. Klinedinst, Vagueness and Language Use. Palgrave MacMillan.

Kleiber, G. (1981). Problèmes de référence : descriptions définies et noms propres, Paris. Klincksieck.

Kleiber G. (1987). Quelques réflexions sur le vague dans les langues naturelles, in Études de linguistique générale et de linguistique latine offertes en hommage à Guy Serbat, Paris, Bibliothèque de l’Information, 157-172.

Johnsen, L. A. (2019). La sous-détermination référentielle et les désignateurs vagues en français contemporain, Peter Lang.

Vaguer, C. « L'Art de parler flou: prépositions & approximation ». CLLE-ERSS - Cognition, Langues, Langage, Ergonomie

Web Content Display Web Content Display

APPEL PRIX de l’AIEF 2024 (Pologne)

L’Association Internationale des Études Françaises (AIEF) décerne chaque année un prix doté de 800 euros à une chercheuse ou un chercheur en début de carrière pour l’une de ses premières publications portant sur la littérature française ou francophone, ou sur la langue française : article à paraître, sous presse, ou très récemment publié, en français ou dans la langue de l’aire géographique choisie chaque année (dans ce dernier cas, une traduction en français est demandée).

Chaque année, le concours est ouvert pour une zone géographique précise : pour 2024, il s’adresse aux jeunes chercheuses et aux jeunes chercheurs issus d’une université polonaise.

Le dossier de candidature devra comporter les éléments suivants :

- CV comportant notamment la date de naissance, le cursus avec université d’affiliation et la liste exhaustive des publications

- article accompagné, le cas échéant, de sa traduction en français, en fichiers joints aux formats .doc ou .pdf)

Il devra être adressé par voie électronique à la responsable du prix, Anne Régent-Susini (anne.regent-susini [at] sorbonne-nouvelle.fr), avant le 28 février 2024.

Web Content Display Web Content Display

« Paroles d’experts » : École Rhénane des Sciences du langage (en ligne) 1ère édition : ErSciLang 2023-2024

Formation gratuite en ligne  

Université de Strasbourg 

  

Chaire Sciences du langage 

USIAS, Institut d’Études Avancées 

Université de Strasbourg

Présentation 

L’Ecole Rhénane des Sciences du langage (ErSciLang) réunit enseignants chercheurs expérimentés et apprenants dans une dynamique de formation et d’échange. Les leçons dispensées par des chercheurs reconnus internationalement pour leur expertise visent à faire le point théorique sur des thématiques et des concepts clefs des différents secteurs des Sciences du Langage. Au carrefour de la transmission, de la formation et de la recherche, ErSciLang se donne comme objectif la co-construction d’un espace de rencontre entre experts et apprenants avec pour vocation d’ouvrir, dans une optique de linguistique cumulative, de nouvelles passerelles d’apprentissage et de recherche dans le domaine des Sciences du Langage. 

  

Public cible : étudiants en master Sciences du langage, doctorants, post-doctorants, enseignants-chercheurs

Download files
docx
École Rhénane des Sciences du langage

Web Content Display Web Content Display

Conférence de « Plejada » : Frédéric Billet

Association académique des romanistes polonais « Plejada » vous invite à la conférence de Monsieur Frédéric Billet, Ambassadeur de France en Pologne, le lundi 25 octobre 2021 de 11h00 à 12h30.

Déroulement de la rencontre:
11h00–11h30  Échange avec les responsables des philologies romanes de Pologne
11h30–12h00  Conférence de Monsieur l’Ambassadeur La place des compétences linguistiques et culturelles dans la diplomatie – ouverte au public
12h00–12h30  Questions du public (30 min.)

 

AKTUALIZACJA: 19 PAŹDZIERNIKA 2021

Lien de connexion pour la conférence de Monsieur l’Ambassadeur (11h30–12h00), ouverte au public :
https://us02web.zoom.us/j/82543605595?pwd=ZEg4a0NFbU9EN2F4N0JsNXdJQjltQT09

 

Web Content Display Web Content Display

Informacje dotyczące działalności Towarzystwa

Szanowni Państwo,
Jako osoba pełniąca w naszym Instytucie funkcję "łącznika z Plejadą" pragnę Państwu przekazać kilka informacji oraz zachęcić do dołączenia do grona członków Plejady. Ponadto, jeżeli mieliby Państwo uwagi dotyczące potrzeb i oczekiwań wobec Towarzystwa "Plejada", którego głównym celem jest promocja akademickiej działalności romanistycznej, wsparcie wymiany naukowej i konsolidacja naszego środowiska, to proszę o kontakt: <joanna.gornikiewicz@uj.edu.pl>

Poniżej znajdą Państwo informacje dotyczące działalności Towarzystwa przekazane przez obecny Zarząd, który pracuje już prawie pół roku. Zachęcamy również do udziału w nadchodzących wydarzeniach (współ)organizowanych przez "Plejadę". 

1. Zaktualizowano listę monografii romanistycznych na stronie Plejady. Obecnie w zakładce "Publikacje" znajdują się wszystkie zgłoszone przez romanistyki książki romanistów polskich z ostatnich 19 lat. Prosimy o sprawdzenie, czy podane tam dane odpowiadają stanowi faktycznemu i w razie potrzeby o przesłanie niezbędnego uzupełnienia/modyfikacji do dr hab. Sylwii Kucharuk na adres: <publications.plejada@gmail.com>

2. Obecny Zarząd podtrzymuje i rozwija relacje ze stowarzyszeniami romanistów w Czechach – "Gallica" i Słowacji – "Francavis" (odbyło się spotkanie online, liczne wymiany mailowe, etc.) oraz odnowił za pośrednictwem Instytutu Francuskiego w Budapeszcie kontakty z węgierskim środowiskiem romanistycznym. Z okazji jubileuszu Stowarzyszenia Romanistów Czeskich "Gallica" zarówno obecny Zarząd, jak i prof. Teresa Tomaszkiewicz jako współzałożycielka, wieloletnia przewodnicząca i członek Zarządu, przesłali listy gratulacyjno-wspomnieniowe, dając tym samym wyraz ciągłości naszych kontaktów. Zainteresowanym naukową lub dydaktyczną współpracą z tymi ośrodkami chętnie służymy informacją i pomocą w nawiązaniu relacji.

3. W ostatnich miesiącach członkowie Zarządu brali udział w wydarzeniach organizowanych przez Instytut Francuski i Ambasadę Francji w Polsce: « Ma Thèse en 180 secondes », « Le Jour du prof. de français » czy opracowanie broszury "Czas na francuski". Choć wydarzenia te nie dotyczą bezpośrednio działalności naukowej, są jednak wyrazem naszego zaangażowania w promocję języka francuskiego.

4. Planujemy zbierać i przesyłać naszym członkom raz w miesiącu informator o ogłoszeniach konferencyjnych, warsztatach i naborze artykułów do czasopism naukowych. Tych z Państwa, którzy zechcieliby skorzystać z naszego pośrednictwa w przekazywaniu takich informacji pozostałym romanistom, prosimy o przesyłanie zredagowanych w docelowej formie ogłoszeń do ostatniego dnia każdego miesiąca na adres <appels.plejada@gmail.com>

5. W dniach 23-24 września 2021 odbędzie się w formie zdalnej szkoła doktorska krajów Wyszehradu współorganizowana z Instytutem Filologii Romańskiej UJ oraz Instytutem Neofilologii UP. Zgłoszenia wystąpień promotorów oraz doktorantów można rejestrować online do 22 maja (wszystkie informacje na stronie http://plejada.romanisci.edu.pl/dokumenty/XXIVe_Ecole_Doctorale_des_Pays_de_Vysegrad.pdf). W ramach szkoły doktorskiej możliwy będzie również udział w trzech warsztatach dot. wykorzystania narzędzi cyfrowych prowadzonych przez następujących specjalistów:
Thierry Charnois, Université Paris 13, Laboratoire LIPN 
Aude Grezka, CNRS/Université Paris 13, Laboratoire LIPN 
Olivier Kraif, Université de Grenoble Alpes 

6. Wykłady Plejady online to nowa forma spotkania i wymiany akademickiej zainicjowana przez nasze Towarzystwo. W tym roku akademickim odbędą się dwa takie wykłady wygłoszone przez cenionych specjalistów z naszego grona, każdy w sobotę o 10:00 będzie trwał ok. 40 min. + 40 min na dyskusję z publicznością. Pierwszym prelegentem będzie prof. Krzysztof Jarosz z Uniwersytetu Śląskiego, a jego wykład zatytułowany Ananda Devi. Portrait d'un(e) écrivain(e) będzie miał miejsce 10 kwietnia 2021. Już teraz można zapoznać się ze streszczeniem http://plejada.romanisci.edu.pl/dokumenty/Conference_invitee_Plejada_Krzysztof_Jarosz.pdf i przygotować pytania do prelegenta. 

Wykład następny przewidziano na 26 czerwca 2021. Nasze zaproszenie przyjęła p. prof. Elżbieta Biardzka z Uniwersytetu Wrocławskiego, która zaproponowała temat Les citations intersémiotiques en ligne. Bliżej z treścią wystąpienia można zapoznać się tutaj
http://plejada.romanisci.edu.pl/dokumenty/Conference_invitee_Plejada_Elzbieta_Biardzka.pdf

Wykłady Plejady są otwarte dla wszystkich romanistów, doktorantów i studentów, zapraszamy na nie również kolegów z Czech, Węgier i Słowacji. Link do spotkania prześlemy mailem do Państwa i do członków na tydzień przed wydarzeniem.

7. Wszystkich romanistów pracujących naukowo (zgodnie ze statutem, ze stopniem naukowym doktora lub wyższym), którzy nie są jeszcze członkami "Plejady", serdecznie zapraszamy do przyłączenia się do naszego romanistycznego Towarzystwa. Żeby stać się członkiem, wystarczy wypełnić i przesłać do sekretarza deklarację członkowską http://plejada.romanisci.edu.pl/index.php/pl/strona-glowna/deklaracja-czonkowska.html oraz uiścić roczną składkę w wys. 70 zł.

To w telegraficznym skrócie wydarzenia, którymi żył w ostatnim czasie i które planuje w najbliższej przyszłości Zarząd Towarzystwa. Bardziej szczegółowe dane o naszej działalności, jak również ogłoszenia przekazywane przez zaprzyjaźnione instytucje (Ambasada Francji, Instytut Francuski, Wallonie-Bruxelles, etc.), informacje dotyczące działalności naukowej, organizowanych konferencji, osiągnięć naszych członków, znajdą Państwo na stronie http://plejada.romanisci.edu.pl/index.php/fr.html; a od niedawna również na Facebooku. Zapraszamy do zaglądania, polubienia, śledzenia!

Zarząd ATRP "Plejada"

Łącznik: Joanna Górnikiewicz <joanna.gornikiewicz@uj.edu.pl>

Download files
pdf
Czas na FRANCUSKI